Geboren: 03-12-1964, Meppel

Leven en werk

Sjieuwe Borger is geboren in Meppel en opgegroeid in Grou. Na de middelbare school studeerde hij van 1983 tot 1989 rechten aan de universiteit van Groningen.

Sjieuwe Borger schreef al verhalen toen hij nog op de lagere school zat. Hij heeft altijd serieuze aspiraties in de richting van een schrijverschap gehad, maar hij vond de woorden en de rust pas laat. Dat was in de tijd dat hij begon te werken als jurist, halverwege de jaren negentig. Samen met Durk van der Veen schreef hij het lange verhaal Modesta. Dat is van juli 1996 tot december 1999 in afleveringen gepubliceerd in het tijdschrift De Blauwe Fedde van Nyk de Vries en Meindert Talma.

Borger debuteerde in boekvorm met de roman It ferrin fan de tiid, dat eind augustus 2005 verscheen. Het verhaal in It ferrin fan de tiid  speelt zich voor het grootste deel af in Groningen. Sybren, een van de hoofdpersonen uit de roman, komt uit Den Haag terug naar Groningen. Daar ontmoet hij al snel een vroegere vriend van de middelbare school. Goaitzen, die hij al lange tijd niet meer heeft gezien. Sybren is naar Groningen teruggekomen uit heimwee en vlucht in drank en drugs. Sybren, die wat blowen en drankgebruik betreft niet veel voor Goaitzen onderdoet, probeert zijn vriend weer wat structuur bij te brengen.

In een interview met Sietse de Vries [1] zei de schrijver dat de centrale vraag in het boek is in hoeverre een mens verantwoordelijk is voor zijn eigen leven. Volgens recensent Eric Hoekstra [2] is het ware thema van het boek het zelfbedrog van de ik-persoon en vooral dat van Goaitzen. Hoekstra noemde dat zelfbedrog komisch en tegelijk ook een beetje tragisch. Hij schreef: ‘Zelfbedrog uit angst voor de realiteit, hetzij met drugs en alcohol, hetzij met politieke, sociale of religieuze vooroordelen: dat is het verhaal van onze tijd, die zoveel verleidingen op dat gebied heeft. De schrijver van de onderhoudende roman It ferrin fan de tiid  heeft de Zeitgeist, het nihilisme en de genotzucht van de jongeren, heel goed aangevoeld’. Sytske de Jong [3] en Abe de Vries [4] waren redelijk eensgezind in hun respectievelijke besprekingen van It ferrin fan de tiid. Beide kwamen ze tot de conclusie dat Borger een schrijver met talent is, maar dat sommige zaken beter kunnen. Aan de ene kant legt hij te veel uit, aan de andere kant laat hij dingen open, waarvan de lezer verwacht dat het nog een plaats in het verhaal zal krijgen.

De tweede roman van Sjieuwe Borger, Genesis abbekatekantoar, verscheen begin 2008. Zoals de titel al aangeeft, speelt de roman in de wereld van de advocatuur, die steeds commerciëler wordt. De tendens is dat de advocatuur steeds meer naar klanten kijkt die een hoog uurtarief kunnen betalen en daarmee de minder draagkrachtige klanten niet meer bijstaan. Tegen die achtergrond wordt het reilen en zeilen op Genesis Abbecatekantoar beschreven. Het recht krijgt door die ontwikkeling niet zijn beloop. Dat gegeven heeft Borger gebruikt in zijn tweede roman. Tussen de bedrijven door probeert de hoofdpersoon zichzelf staande te houden, wat hem met behulp van twee collega’s redelijk lijkt te slagen. Borger haalt zijn onderwerpen uit het gedrag van mensen die zich bewegen in het academisch en juridisch milieu. Jetske Bilker [5] was van mening dat er op deze roman wel wat aan te merken was. Zo dacht ze dat Borger er verstandiger aan had gedaan een andere hoofdpersoon te kiezen: 'Want ik-ferteller Sybren is niet geschikt om de misstanden in de advocatenwereld aan de kaak te stellen. Als personage is hij te oppervlakkig en een beetje dom'. Verder miste se de logica in sommige aspecten, met als gevolg dat de roman volgens haar aan zeggingskracht verloor. Eric Hoekstra [6] was beter te spreken over Genesis abbekatekantoar: 'Het interessantst aan het boek is wat de hoofdpersoon leert in relatie tot zijn werkgemeenschap en de beschrijving van hoe het eraan toegaat op zijn werk. Wat dat betreft is het boek ook onderhoudend, zowel in de beschrijving van de personages als in de impliciete boodschap eronder.'

In Simmer oan 'e Pikmar, Borgers derde roman, draait het om de relatie die student Sybren al dan niet heeft met Japkje (die zich nu Thérèse noemt), een liefje (tenminste van zijn kant) uit zijn verleden. Geart Tigchelaar [7] was niet kapot van Simmer oan 'e Pikmar, het boek bleef volgens hem te veel steken in stereotiepen: 'De karakters zijn te weinig uitgewerkt, door de continu opgevoerde drank en seks wordt het verhaal in feite eentonig en de clou van het verhaal (de dood van buurvrouw X) mag dan verrassend zijn, maar dat kan dit boek niet redden'. Wel was hij van mening dat deze roman door de beschreven taferelen erg geschikt is voor de oudere jeugd, een genre dat, althans in het Fries, onderbezet is.

Wat dat laatste betreft, werd Tigchelaar in 2015 op zijn wenken bediend. Met Eksamenjier leverde Borger uitgerekend voor die doelgroep een roman af. Hierin wordt een groepje jongeren om hoofdpersoon Dario heen gevolgd in hun laatste schooljaar. De meningen over dit boek liepen sterk uiteen. Sigrid Kingma [8] zag in Eksamenjier 'een wonderlijke combinatie van uitersten' met als slotconclusie: 'Dit jeugdboek, waarvoor een overtuigende schrijfstijl, aansluiting bij de doelgroep en een strakke plot zo belangrijk zijn, heeft de verwachtingen niet waargemaakt'. Jetty Berger [9] daarentegen was lovend: 'Wat Eksamenjier met name zo goed maakt, is hoe de thema's die bij het jongvolwassen genre horen, zo mooi in het verhaal verwerkt zijn. De twee thema's die als een rode draad door het verhaal lopen, zijn vriendschap en familie. Dario leert dat sommige vriendschappen een vluchtig karakter hebben, maar dat andere voor het leven zijn. Daarnaast ondervindt hij dat volwassenen niet altijd voor rede vatbaar zijn en dat zij ook niet allemaal weten hoe het in het leven moet. Dat helpt hem begrijpen dat hij het leven maar op zich af moet laten komen'.

Net als in zijn vorige boek zoekt in in het in 2018 verschenen Pûlen yn de pot de hoofdpersoon zijn plek, dit tegen de achtergrond van het studentenleven.

Bronnen voor dit artikel
[1] Sietse de Vries, LC 23-09-2005 (fraachpetear)
[2] Eric Hoekstra, Hjir12-2005 en eigen website
[3] Sytske de Jong, Farsk jierboek, 2005
[4] Abe de Vries, LC 16-12-2005
[5] Jetske Bilker, LC 28-03-2008
[6] Eric Hoekstra, Ensafh. 23-05-2008
[7] Geart Tigchelaar, Ensafh. 03-02-2012
[8] Sigrid Kingma, FD 22-08-2015
[9] Jetty Berger, Y-Skrift 12-08-2015

Werk

Proza
2005: It ferrin fan de tiid
2008: Genesis abbekatekantoar
2011: Simmer oan 'e Pikmar
2015: Eksamenjier
2018: Pûlen yn de pot

Meer informatie
Jelle van der Meulen, Friese-literatuursite
Sietse de Vries, LC 08-03-2019 (vraaggesprek bij Pûlen yn de pot)

©Tresoar, 16-05-2018

 

Alfabetische lijst schrijvers