Koopmans, Anne

Geboren: 30-10-1933 Hallum
Overleden: 28-11-2004 Drachten

• Boeken, AV materiaal, artikelen, handschriften, brieven, muziek

• Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren

• gedichten

• BEELDMATERIAAL

• Biografie Fries

Leven en werk

Anne Koopmans groeide op in het dorp waar hij was geboren, Hallum. Zijn vader was bakker. Na de Mulo ging hij naar de Rijkskweekschool in Leeuwarden,

hij kreeg daar les van mensen die later naam zouden maken als Fries dichter of cartoonist, zoals Jan J. Bijlsma, Reinder Rienk van der Leest en Cor Hoekstra (Cork). De eerste school waar Anne Koopmans les gaf stond in het Twentse Rijssen. Dit beviel hem niet echt goed, na twee jaar was hij terug in Fryslân en kwam hij ook weer terug in de schoolbanken; op zijn 24stee volgde hij nog de laatste twee klassen van de HBS aan het Zaailand in Leeuwarden. Daarna werd hij leraar Frans, wiskunde en tekenen aan de Mavo in Gorredijk. Een paar jaar later kreeg hij een benoeming in het Gelderse Brummen, maar wist al vrij snel dat zijn toekomst in Fryslân lag. Sinds 1965 verdiende hij als leraar de kost in Drachten. Omdat het met zijn gezondheid niet zo goed ging, moest Koopmans in 1988 zijn baan in het onderwijs opgeven.

In 1987 gaf Anne Koopmans zich op voor een schrijfcursus bij het FLMD (Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum). Tot dan had hij nauwelijks iets geschreven, maar hij bleek talent te hebben en op aanraden van zijn docent Bouke Oldenhof stuurde hij een verhaal in voor de Rely Jorritsma-prijsvraag.

In 1992 kreeg hij een Rely Jorritsmapriis voor het verhaal Sipke syn lêste reis en in 1993 won hij een dezelfde prijs voor zijn gedicht Dimpte haven en werd zijn verhaal Apparaten datzelfde jaar bekroond met een prijs in de dialectenwedstrijd van de Nederlandse dialectendag in ’s-Hertogenbosch.

Hij debuteerde met het verhaal Gesellich in maandblad De Strikel in 1992. Daarna ging het snel met de schrijfcarrière van Anne Koopmans. De Strikel plaatste, totdat het blad ophield te bestaan begin 1996, bijna iedere maand een verhaal van zijn hand. Daarnaast verschenen verhalen van hem in Hjir, Frysk & Frij en De Holder. In 1995 werd een selectie van zijn verhalen gebundeld, ze kwamen in boekvorm uit onder de titel Fryslân boppe. De bundel was een groot succes, al na zeven weken was hij uitverkocht, de derde druk was in 1996. In 2005 kwam de 4e druk op de markt.

Het titelverhaal Fryslân boppe is tegelijk ook het langste, de lengte van de verhalen varieert tussen de 5 en 25 pagina’s. De ondertitel Humoristische verhalen gaat niet voor elk verhaal op, sommigen zijn absurdistisch en anderen hebben een trieste ondertoon. De bundel van Anne Koopmans werd door de recensenten verschillend ontvangen, het ging van zeer positief tot erg negatief. Positief waren de besprekers over de fantasie, de stijl en het taalgebruik van Koopmans. Jelle Krol verwoordde dat zo: ‘Oorspronkelijkheid, die blijkt uit de fantasie en humor in deze verhalenbundel, is Koopmans zijn grootste kracht. Die originaliteit vindt men ook terug in de prachtige vergelijkingen die hier en daar door de verhalen heen zijn gestrooid. Zodra die oorspronkelijkheid mist, voegen zijn verhalen echter niet veel toe. Vernuftige intriges, psychologische of andere spanning zoekt men bij hem tevergeefs. Afgezien van de genoemde, wat zwakkere verhalen kan samenvattend gezegd worden, dat Koopmans met een niet onverdienstelijke dichtbundel is gekomen, die bovendien door de omslagontwerper Chaim Mesika in een mooi ooglijk jasje is gestoken’ ( Leeuwarder Courant, 03-03-1995).

Negatieve uitzondering in de besprekingen was de recensie van Trinus Riemersma in Frysk & Frij (juni 1995). Riemersma liet in zijn bespreking, die hij de titel ‘Flau as luzen’ had meegegeven, niet veel over van schrijfstijl en inhoud van de verhalen van Koopmans.

Anne Koopmans heeft na het verschijnen van zijn boek nog enkele verhalen gepubliceerd in onder anderen de beide ‘Strikelboeken’ die verschenen nadat het blad niet meer uitkwam. Van schrijven kwam niet veel meer, wel was hij nog actief als schilder en muzikant, hij heeft jaren viool en accordeon gespeeld in de dixielandband De Jasbeskermers.

Werk

Verhalenbundel
1995 : Fryslân boppe (2e dr. 1995, 3e dr. 1996, 4e dr. 2005)

Prijzen
1992 : Rely Jorritsmapriis (verhaal: Sipke syn lêste reis)
1993 : Rely Jorritsma-priis (gedicht: Dimpte haven)
1993 : Bekroond verhaal: Apparaten, in de dialektenwedstrijd van de Nederlandse Dialectendag in ’s Hertogenbosch

Meer informatie
Henk van der Veer, Sneeker Nieuwsblad 12-12-2005
Jelle Krol, LC 03-03-1995 deel 1 en deel 2

©Tresoar, 19-06-2019