Geboren: 05-07-1956 Hitsum
-
Boeken, AV materiaal, artikelen, handschriften, brieven, muziek
-
Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren
-
gedichten
-
Beeldmateriaal
-
Biografie Fries
Leven en werk
Beart Oosterhaven is geboren en opgegroeid in Hitsum. Nadat hij zijn opleiding tot onderwijzer had afgemaakt, heeft hij een poosje bij de Afûk gewerkt.
Daarna kreeg hij bij de Fryske Akademy een aanstelling als taalkundig medewerker, hij is daar eindredacteur van It Beaken en coördinator van de Musicologische Werkgroep. De leden van die werkgroep, deskundigen op het gebied van de muziek in Fryslân, hebben een aantal uitgaven doen verschijnen met muziek van onder anderen Gysbert Japicx, Paulus Folkertsma en Bouke Annes Visser. Oosterhaven was verder juryvoorzitter van het Friestalig songfestival Liet, hij is muziekredacteur bij het literair tijdschrift Hjir, waar hij van 1978 – 1982 in de redactie zat en heeft een tijdlang columns geschreven voor de F-side (de wekelijkse Friestalige pagina van de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad. Voor het weekblad Frysk en Frij schreef Beart Oosterhaven recensies en artikelen op het gebied van muziek in de jaren 1989 – 1997. Van 1976 tot 1981 was Oosterhaven redacteur van de dichterstelefoon Operaesje Fers. Vanaf 1997 is hij eindredacteur van It Beaken, het wetenschappelijk tijdschrift van de Fryske Akademy. Naast zijn werk heeft Oosterhaven nog verschillende studies gevolgd, waaronder de Akte Bijbels Onderwijs en de Akte Fries MO-A, beide in Leeuwarden.
Als dichter debuteerde Oosterhaven in 1974 met twee gedichten in Hjir. Zijn eerste dichtbundel, die hij de titel De Polsslach gaf, kwam uit in 1979. Beart Oosterhaven is geen dichter die ieder jaar weer aan een groot aantal gedichten schrijft. Hoe hij dicht, heeft hij eens beschreven in een gedicht in Trotwaer (nr. 5, 1981). Hij laat de lezer weten dat dichten voor hem een moeilijke opgave is, die hij het liefst in stilte en eenzaamheid uitvoert. Hij eindigt dat gedicht met de woorden: “Skriuw ik de fersen. Fiif, seis kear jiers. Net faker” (“Schrijf ik de gedichten. Vijf, zes keer per jaar, niet vaker”)
Zijn tweede dichtbundel, met daarin gedichten die hij schreef in de jaren 1979-1989 verscheen dan ook tien jaar na de eerste. De bundel kwam uit onder de titel In leech fermidden. Beart Oosterhaven droeg de bundel op aan de jonggestorven dichter Sybe Krol (1946 – 1990). Krol typeerde Oosterhaven als ‘een geëngageerde dichter’. In leech fermidden bevat inderdaad enkele gedichten waar een politiek maatschappelijk engagement uitspreekt, zoals het gedicht Intifadah. Maar veel vaker dicht Oosterhaven over het proces van het dichten, over de worsteling van de dichter met woorden, geluiden en klanken.
Voor zijn gedicht Sâlt kreeg Beart Oosterhaven in 1976 een Rely Jorritsma-prijs. Oosterhaven kreeg in 2002 een uitnodiging van beeldend kunstenares Wapke Feenstra uit Rotterdam om mee te doen aan een internationaal kunstproject in het Deense Lyngby. Aan het project, met de titel ‘On aclear day’ werkten een twintigtal beeldend kunstenaars en dichters mee uit Denemarken, Zweden, Engeland, Amerika en Duitsland. Een deel van de daar voorgedragen teksten, ook van anderen, zijn later uitgebracht in een boek met de titel Een buitenverblijf – A Stay in the country.
Pas in 2017 publiceerde Oosterhaven zijn derde bundel (Koarde fan'e tiid). Naast gedichten zijn in deze uitgave ook vertalingen van werk van o.a. Leanord Cohen en Willie Dixon opgenomen. Jelle van der Meulen [1] zag een 'goed leesbare bundel' met 'aardig wat zeggingskracht'.
Op een heel ander vlak begaf hij zich met de publicatie van het boek Fryske Hinnen, dat hij schreef in samenwerking met Klaas van der Hoek en anderen. In het boek, een uitgave van de Fryske Akademy, geven de auteurs een beschrijving van alle aspecten betreffende het Friese kippenras. Verder komen alle zaken aan de orde die te maken hebben met het houden en fokken van de betreffende soorten.
Weer een heel ander project was de uitgave van De fûgel yn dy. In dat boek verzamelde Oosterhaven honderd van de mooiste teksten van nummers uit het Friese folk- en poprepertoire in de periode 1969 – 2004. Naast het opnemen van de teksten geeft Oosterhaven in een inleiding een overzicht van de ontwikkeling van de pop- en folkmuziek in Fryslân.
Samen met Anne Dykstra had Beart Oosterhaven al eerder een aantal bluesklassiekers ‘verfriesd’ die werden uitgevoerd door de Friese band Chickens Go Mad en te vinden zijn op hun cd ‘Rau, blau en gau’ (2001). Oosterhaven had ook de eindredactie van het in 2001 verschenen boek met de sololiederen van de Friese componist Paulus Folkertsma. Datzelfde geldt voor de uitgave van Muzyk yn Fryslân: aspekten fan it Fryske muzyklibben juster en hjoed.
Voor de Afûk heeft Beart Oosterhaven in de jaren tachtig enkele kinderboeken vertaald in het Fries. Op het gebied van taalkunde werkte Oosterhaven als corrector mee aan de handwoordenboeken Frysk-Nederlânsk (1984) en Nederlânsk-Frysk (1985) en had hij de redactie over de uitgave van de Fryske Akademy Nije list fan frjemde wurden (1993 en 2000).
Bronnen voor dit artikel
[1] Jelle van der Meulen, Friese-literatuursite
Werk
Poëzie
1979: De polsslach
1990: In leech fermidden : gedichten 1979-1989
2017: Koarde fan 'e tiid
Allerlei (een selectie)
1992: Fryske hinnen - hânlieding by it hâlden, fokken en tentoanstellen
1996: Aaipop magazine - Aaipop 10 jier
1996: Muzyk yn Fryslân - aspekten fan it Fryske muzyklibben juster en hjoed
2001: Muzyk klinkt yn myn hert - de sololieten fan Paulus Folkertsma (1901-1972)
2005: De fûgel yn dy - 35 jier Fryske folk- en poplietteksten 1969-2004
Vertalingen (een selectie)
1980: De bearen dy’t nei see ta gongen (Susanna Gretz, út it Ingelsk)
1981: Rein en Wytske (Milena Lukesová, oarspronklik Tsjechysk)
1982: De bearen oan ’t ferhúzjen (Susanna Gretz, út it Ingelsk)
1986: De Alvestêdetocht (stripferhaal-studio Vandersteen, út it Nederlânsk)
Prijzen
1976: Rely Jorritsma-prijs (voor het gedicht: Sâlt)
Meer informatie
Hedwig Terpstra, Ensafh. 03-01-2015
©Tresoar, 24-07-2019
Foto auteur: Haye Bijlstra, Tresoar
